Trong thời đại công nghệ bùng nổ, nhóm ngành STEM – gồm Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học – đang trở thành trụ cột phát triển của nền kinh tế số toàn cầu. Không chỉ mang đến cơ hội việc làm rộng mở với mức thu nhập hấp dẫn, các ngành thuộc khối STEM còn được dự báo sẽ thiếu hụt nhân lực trầm trọng trong những năm tới. Vậy vì sao STEM lại "khát" nhân lực đến vậy và đâu là lý do khiến ngày càng nhiều bạn trẻ lựa chọn theo đuổi nhóm ngành này?
STEM là gì?
STEM là viết tắt của bốn lĩnh vực chính gồm: Khoa học (Science), Công nghệ (Technology), Kỹ thuật (Engineering) và Toán học (Mathematics). Đây là nhóm ngành tập trung vào việc nghiên cứu, phát triển và ứng dụng các kiến thức khoa học – kỹ thuật vào thực tiễn, đóng vai trò quan trọng trong thời đại công nghệ số hiện nay.
Tầm quan trọng của STEM và nhu cầu nhân lực
Trong vòng một thập kỷ trở lại đây, STEM được nhắc đến như nhóm ngành vô cùng tiềm năng. Ở những cường quốc phát triển như Mỹ, Canada, khi công nghệ 4.0 đang ngày càng phát triển vượt bậc, nhu cầu về nhân lực phục vụ cho công cuộc đổi mới, dẫn đầu công nghệ cũng vì thế mà tăng đáng kể.
Ý thức được tầm quan trọng của ngành STEM, nhu cầu giáo dục, tạo ra nguồn lực cho khối ngành này được ưu tiên, đặt lên hàng đầu bởi giáo dục STEM thúc đẩy những giới hạn về sự hiểu biết của khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học cũng như khả năng tư duy của các em.
Lịch sử 4 cuộc cách mạng công nghiệp
Chính phủ các nước phát triển thúc đẩy giáo dục STEM như thế nào?
Chính phủ Mỹ
Tại Mỹ, chính phủ cho phép sinh viên quốc tế ở lại làm việc trong vòng 12 tháng theo chương trình thực tập OPT (Optional Training Program) sau khi kết thúc khóa học. Được ưu ái hơn, sau khi hoàn tất 1 năm OPT sau tốt nghiệp, các em còn có thể nộp đơn xin kéo dài thời gian OPT thêm 24 tháng nữa. Chính vì vậy, đối với các em học ngành STEM, thời gian ở lại Mỹ sau tốt nghiệp có thể lên tới 3 năm.
Từ thời Tổng thống Obama, ông đã rất chú trọng trong việc phát triển giáo dục ngành STEM. Cụ thể bằng việc tuyển dụng 100,000 giáo viên dạy các ngành STEM xuất sắc và cổ vũ các trường đại học, cao đẳng tốt nghiệp thêm 1 triệu sinh viên ngành STEM.
Chính phủ Canada
Nhằm thu hút sinh viên quốc tế theo học các ngành STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học), chính phủ Canada đã triển khai chương trình Student Direct Stream (SDS) – giúp đơn giản hóa và rút ngắn quy trình xin visa du học.
Ngoài ra, sinh viên quốc tế học các ngành STEM còn được hưởng nhiều chính sách ưu tiên như:
Cơ hội ở lại làm việc từ 1 đến 3 năm sau tốt nghiệp.
Nộp hồ sơ xin định cư tay nghề cao (Express Entry) dễ dàng hơn.
Khả năng tiếp cận các công việc có mức lương cao, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ và kỹ thuật – vốn đang thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng.
Đây được xem là chiến lược lâu dài của chính phủ Canada nhằm xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao cho nền kinh tế tương lai.
Chính phủ Úc
Chính phủ Úc đã và đang đầu tư mạnh mẽ vào các chương trình giáo dục STEM, trong đó nổi bật là dự án iSTEM (Invigorating STEM) được thành lập từ năm 2009. iSTEM là chương trình giáo dục tăng cường dành cho học sinh trung học, tập trung vào việc:
Cung cấp trải nghiệm thực tế, truyền cảm hứng học tập trong các lĩnh vực STEM.
Kết nối học sinh, phụ huynh với các hoạt động khoa học qua sự hỗ trợ của các trường đại học và tổ chức nghiên cứu lớn.
Chương trình này đã đạt được nhiều thành tựu quốc gia, trong đó có:Giải thưởng về đổi mới trong giảng dạy Toán và Khoa học (NSW Engineering and Science Award).
Giải thưởng Nhân quyền từ tổ chức GoWest.
Năm 2015, Tiến sĩ Ken Silburn – người sáng lập iSTEM – được Thủ tướng Úc trao giải thưởng quốc gia về giảng dạy khoa học.
Ngành nghề hot và mức lương khởi điểm
Tại Mỹ (Bậc Đại học – Bậc Thạc Sĩ) (USD/năm)
- Toán và Khoa học: $55.087 ~ $67.891
- Khoa học máy tính: $61.321 ~ $72.080
- Kỹ thuật: $64.891 ~ $73.871
10 ngành STEM có giá trị nhất tại Mỹ
- Công nghệ thông tin
- Hệ thống Mạng máy tính và Viễn thông
- Máy tính và An ninh hệ thống thông tin
- Khoa học máy tính và thông tin
- Đa phương tiện và Thiết kế tài nguyên thông tin
- Kỹ sư
- Kỹ sư máy tính
- Quản lý cơ sở dữ liệu và mẫu dữ liệu
- Khoa học vật lý và sinh học
- Kỹ sư hóa học
Tại Canada (CAD/năm)
- Kỹ sư khoa học máy tính: $70,000
- Kỹ sư điện: $68,438
- Kỹ sư cơ khí: $66,040
- Công nghệ thông tin: $65,000
Với nhu cầu nhân lực ngày càng tăng cao, nhóm ngành STEM đang trở thành lựa chọn hấp dẫn cho thế hệ trẻ trong thời đại số. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng công nghệ và tự động hóa, rõ ràng không thể xây dựng một nền kinh tế 4.0 nếu thiếu nền tảng giáo dục hiện đại, đặc biệt là giáo dục khoa học – kỹ thuật. Việc sớm tiếp cận và đầu tư vào phương pháp giáo dục STEM không chỉ giúp học sinh phát triển tư duy logic, sáng tạo mà còn là bước chuẩn bị cần thiết để thích nghi và thành công trong kỷ nguyên số đầy biến động.
